سؤال 1: بعضى از مقلدين حضرتعالى كارگر هستند و معمولا بيشتر از هشت فرسخ مى روند و بر مى گردند و نمى توانند ده روز در محل كار بمانند و روزه بگيرند، و همچنين بعضى از معلمين صبح به دهات مى روند و غروب بر مى گردند و يا بعضى ديگر شنبه مى روند و پنج شنبه بر مى گردند و...لهذا براى اين مقلدين روزه گرفتن مشكل است آيا اجازه مى دهيد در اين مسئله به مجتهدى كه روزه را براى كثير الاسفر اجازه مى دهد رجوع نمايند يا خير؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ چون اخيرا احتياط نموده ام لذا مى توانند به مجتهد ديگرى رجوع كنند.
سؤال 2: اگر شخص روزه دار (روزه ماه رمضان و يا غير آن) اول صبح از تهران به قم حركت كند و تا پيش از ظهر شرعى به تهران بازگردد، آيا بايد روزه خود را افطار كند يا روزه او صحيح است؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ چنانچه چيزى نخورد و در سفر قصد روزه نكند و قبل از ظهر به تهران برسد، روزه او صحيح است و نبايد در تهران افطار كند.
سؤال 3: آيا مى توان در مسافرت روزه مستحب و يا قضا بجا آورد؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ خير، روزه در سفر جايز نيست، مگر دو مورد; يكى مكه و ديگرى نذركردن روزه در سفر.
سؤال 4: من ساكن «ميانه» هستم و دانشگاهم در شهرستان «شبستر» است، اگر تا اذان ظهر در شبستر بمانم و بعد به شهر ديگرى مانند تبريز بروم و افطار را آنجا نموده، شب نيز در آنجا بمانم، آيا روزه من صحيح مى باشد.
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ بلى، روزه شما صحيح است.
سؤال 5: همسر من فعلا در شهر ديگرى ساكن است، ايشان شهر و زادگاه من را به عنوان شهر خود برگزيده است و قصد سفر به اين شهر را دارد كه اقامتش در آن شهر كمتر از 10 روز مى باشد، آيا مى تواند روزه بگيرد يا خير؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ بلى. مى تواند چون آنجا وطن دوم او است.
سؤال 6: اگر كسى براى كار مجبور باشد سه روز هفته، بيرون از شهر خود باشد، حكم روزه و نماز شخص چيست؟ مورد ديگر اگر گرفتن روزه به كيفيت كار شخص لطمه بزند (مثلا در هنگام تدريس نتواند حق مطلب را بيان كند)، حكم روزه و نماز شخص چيست؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ اگر زمان آن خيلى كوتاه نباشد، حداقل دو ساعت باشد و بيرون شهر هم به حد مسافت باشد، اين شخص در آنجا هم بايد روزه بگيرد و نمازش را تمام بخواند.
سؤال 7: پدرم براى انجام كارى از شهر خارج مى شدند، به اين صورت كه با اذان صبح بيرون مى رفتند و بعد از مغرب بر مى گشتند; آيا روزه ايشان صحيح بوده است؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ اگر خارج شهر بحد مسافت بوده روزه ايشان درست نبوده است و اگر كمتر بوده روزه شان صحيح بوده است.
سؤال 8: در مورد دانشجويان كه در شهرى براى تحصيل سه روز مى مانند و بعد به وطن مى روند و يا اينكه پنج روز در آن شهر هستند سپس به وطن برمى گردند و اين عمل چهار سال پياپى تكرار مى شود، در مورد صلاة و صوم آن ها دستور فرماييد.
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ در كثير السفر من در قصر و تمام صلاة و صوم افطار احتياط مى نمايم; هنوز نتوانستم فتوا به يك طرف بدهم و لذا امر بفرماييد به مؤمنين كه در اين مسأله به ديگرى رجوع بنمايند.
سؤال 9: شخصى در ماه مبارك رمضان مسافر بود، بعد از اذان ظهر به وطن خود مى رسد با توجه به اين كه در سفر افطار نكرده است، آيا مى تواند روزه بگيرد؟ (با اين توضيح كه چون وقت باقى بود نماز ظهر و عصر را در بين راه نخواند، بلكه بعد از رسيدن به وطن نماز را كامل خوانده است).
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ خير، بعد از اذان ظهر اگر برسد، نمى تواند روزه بگيرد.
سؤال 10: شخصى هر روز به بيش از مسافت شرعى سفر مى كند، با اين توضيح كه هميشه بعد از اذان صبح از وطن خود حركت مى كند و قبل از اذان ظهر، به آن شهر مى رسد; حكم نماز و روزه ى اين شخص را بيان كنيد.
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ نماز تمام است و روزه هم بايد بگيرد; البته اگر در سفر چيزى نخورده باشد.
سؤال 11: مسافرى كه به وطن برمى گردد، براى صحت روزه اش اگر به حد ترخص برسد، كافى است يا بايد به وطن برسد؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ به حد ترخص برسد، كافى است.
سؤال 12: كسى كه از وطن خود رفته و در جايى 30 يا 40 سال زندگى كرده، وقتى به وطن خود برگردد، آيا نماز و روزه ى او تمام است؟ با فرض اين كه او را ديگر الآن عرفاً اهل آن شهر نمى گويند؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ مادامى كه اعراض نكرده است، بلى تمام است.
سؤال 13: مسافرى كه قصد ماندن ده روز كرده و خيال مى كرده قصد اقامه عشره تا بعد از ظهر روز دهم در اكمال عشرة ايام كفايت مى كند و محقق مى شود، سپس متوجه شد كه اكمال عشره به غروب روز دهم است، آيا قصد اقامه عشره درباره او صدق مى كند يا نه؟ حكم نماز و روزه اش چيست؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ در اين مورد نماز شكسته است و روزه نبايد بگيرد.
سؤال 14: آيا وقتى به كوه مى رويم، مى توانيم روزه بگيريم، صبح برويم و عصر برگرديم.
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ چنانچه از چهار فرسخ كمتر باشد، مى توانيد روزه بگيريد.
سؤال 15: اگر كسى پانزده شعبان سفر كند و 18 روز سفر او طول بكشد به قصد اقامت آيا سه روز اوّل ماه رمضان را كه جزو هيجده روز است بايد روزه بگيرد يا نه؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ بلى بايد روزه بگيرد.
سؤال 16: شخصى در شهرى سربازى مى كرد بعد از ترخيص، موعدى را كه براى تحويل كارت پايان خدمت به مشاراليه داده بودند ماه رمضان بود و ايشان براى دريافت كارت به همان شهرى كه خدمت سربازى انجام مى داد در ماه رمضان مجبوراً سفر كرد روزه وى چه حكمى دارد؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ بايد افطار كند.
سؤال 17: من ساكن تهرانم شرايط كارى طورى است كه مجبورم اول هر هفته به قزوين بروم و هفته اى يك يا دو بار وسط يا آخر هفته به تهران مى آيم حكم روزه من چيست آيا شرائط روزه مسافر بر من واجب است يا خير؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ چنانچه بنا داريد سال هاى متمادى، در طول هفته چند روز قزوين را محل زندگى قرار دهيد; قزوين وطن دوم شماست. هم در آنجا و هم در تهران، مادامى كه از تهران اعراض ننموده ايد نماز را تمام بخوانيد و روزه هم بگيريد.
سؤال 18: فردى در يك شركت تعاونى روستايى كار مى كند و در هفته يك يا دو روز يا بيشتر جهت انجام كار ادارى شركت و يا كارهاى شخصى به شهر كه در فاصله 35 كيلومترى قرار دارد مى رود، و گاهى ماندن در شهر تا اذان ظهر طول مى كشد; تكليف اين فرد براى روزه ماه رمضان چيست؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ بايد روزه بگيرد و روزه او صحيح است.
سؤال 19: من محل زندگيم شهرى است و محل تولدم شهر ديگر; حكم روزه من در شهر محل تولدم كه گاهى مجبورم به آن سفر كنم چيست؟
پاسخ آیت الله العظمی روحانی:
باسمه جلت اسمائه؛ چنانچه در شهرى كه متولد شده ايد محل زندگى پدر و مادرتان بوده و شما هم تبعاً مدتى در آنجا بوده ايد بعداً براى ادامه زندگى به شهر ديگرى رفته ايد، هر دو شهر ذكر شده وطن شما است در هر دو جا بايد روزه بگيريد. و اگر شهرى كه در آن متولد شده ايد در آنجا پدر و مادر مسافر بوده اند در آن وقت آنجا براى شما هم حكم وطن ندارد.