نامه چهارم:

 

از نامه‏ هاى آن حضرت عليه السلام است به بعضى از سرداران لشگر خود:

 

(عثمان ابن حنيف انصارى كه از جانب امام عليه السلام حكمران بصره بوده، و شمه ‏اى از سرگذشت او در شرح خطبه يكصد و هفتاد و يكم گذشت، حضرت به او دستور جنگ با دشمن، در صورت اطاعت نكردن از اوامر، داده و مى ‏فرمايد):

 

(1) پس (از آنكه اصحاب جمل «طلحه و زبير و عایشه و پيروانشان» به بصره رسيده آماده جنگ شدند، عثمان ابن حنيف نامه ‏اى به امام عليه السلام براى آگاه نمودن از منظور آنان نوشت، و جمله ‏اى از نامه ‏اى كه حضرت در پاسخ او نوشت اينست:) اگر به سايه اطاعت و فرمانبردارى برگشتند (دست از تباهكارى كشيده خواستار آسايش شدند) آن همان است كه ما دوست مى ‏داريم، و اگر كارها ايشان را به دشمنى و نافرمانى كشاند (آماده جنگ شدند) پس با كمك کسی که فرمان تو را مى ‏برد برخيز (جنگ كن) با کسی که فرمانت را نمى ‏برد، و با کسی که پيرو تو مى‏ باشد بى‏ نياز باش از آنكه از يارى تو خوددارى مى‏ نمايد،

 

(2) زيرا کسی که به كارى مایل نباشد نبودنش بهتر از بودن و نشستنش سودمندتر از برخاستن است (چون شخص بى ‏ميل به كار كه از روى اجبار اقدام نمايد ممكن است راز خود را آشكار سازد و ديگران از او پيروى نموده از كار بازمانند).

 

ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام)