• زمان خاكسپارى امام حسين(ع) و يارانش
سوال16: بين شهادت امام حسين(عليه السلام) و تدفين ايشان چند روز طول كشيده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ روايات در اين زمينه گوناگون و متفاوت مى باشد، ولى گمان نزديك به علم، در اين رابطه اين است كه خاكسپارى امام حسين(عليه السلام) و يارانش در شامگاه دوازدهم محرم انجام گرفته است.
•دفن سر مبارك امام حسين(ع)
سوال17: آيا سر مبارك امام حسين(عليه السلام) به همراه كاروانيان به كربلا بازگشت و به همراه بدن مبارك دفن گرديد؟ و يا آنگونه كه اهالى مصر ادعا دارند در كشور مصر مدفون مى باشد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ در زمينه دفن سر مبارك اختلافاتى وجود دارد كه از اين قرار است:
نخست: نظرى كه ميان شيعيان اماميه و اهل تسنن مشترك مى باشد و آن اين كه سر مبارك بعد از شام به كربلا بازگشت و به همراه بدن شريف به خاك سپرده شد. اين نظر مشهور ميان شيعيان و عقيده جمعى از علماى شيعه بوده و برخى از معاصرين اين نظر را مورد اجماع علماى شيعه دانسته اند.
دوم: نظرى كه ميان اهل تسنن و مذهب اسماعيليه مشترك مى باشد و آن اين كه سر مبارك ابتدا در دمشق به خاك سپرده شد و سپس از آنجا به عسقلان و آنگاه به قاهره منتقل و در آنجا به خاك سپرده شد.
سوم: نظر ديگر كه برخى از علماى شيعه قائل به آن مى باشند اين است كه سر مبارك در نزد پدر گرامى شان(عليه السلام) در نجف اشرف مدفون مى باشد. صاحبان اين نظريه به جز آنچه از صاحب وسائل بر مى آيد مشخص نمى باشند و برخى از اخبار به آن اشاره نموده است ولى علما در پذيرفتن آن جانب احتياط را برگرفته اند.
چهارم: نظرى است كه برخى از اهل تسنن دارند و آن اين است كه سر مبارك در مدينه و در جوار قبر مادر گرامى اش حضرت زهرا(صلى الله عليه وآله وسلم) به خاك سپرده شد.
پنجم: گروهى نيز عقيده دارند كه سر مبارك به همراه بدن شريف به آسمان عروج نموده است.
ولى آنچه من از ميان روايات بسيار و روشن انتخاب كرده ام اين است كه به آسمان عروج نكرده و در زمين موجود مى باشد كه اين امر به تواتر آمده است. اما در مورد محل دقيق دفن رأس مبارك هر چه جستجو كردم نتوانستم به صورت قاطع محل آن را معين نمايم، زيرا همانگونه كه بسيارى اذعان دارند دلايل هيچ كدام از نظريه ها قاطع نمى باشد. صاحب كتاب تذكرة الخواص در اين باره چه زيبا گفته است كه: «به طور كلى سر و يا بدن مبارك در هر كجا كه باشد در جانها و دلها قرار دارد و در فكر و انديشه ها جاى گرفته است»، همچنين يكى از بزرگان ما سروده است:
مولى حسين را نجوييد در شرق و يا غرب زمين
و همه را رها كنيد و راهتان را كج كنيد به سوى من، زيرا محل شهادت او در دل من جاى دارد(1).
• روايات صحيح در خاك سپارى سرهاى شهداى كربلا
سوال18: روايت هاى صحيح و درست در مسأله خاك سپارى سرهاى شهداى كربلا به همراه بدنهاى شريف چه مى باشد؟ و در چه منابعى موجود است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ آنچه «سبط» در كتاب «تذكره» خود آورده است و نزد محدثان و مورخان مشهور مى باشد و «طبرى»، «اسفرائنى»، «دينورى» و ديگران نيز بيان كرده اند اين است كه: سرهاى شهدا به همراه رأس شريف امام حسين(عليه السلام) از كربلا به كوفه و از آنجا به شام منتقل گرديد و سپس به كربلا عودت داده شد و در كنار اجساد به خاك سپرده شد.
در كتاب ترجمه «تاريخ اعثم كوفى» آمده است: «يزيد، على بن حسين را با همراهانش به سمت مدينه روانه نمود و سرهاى شهيدان را به آن باز گردانيد، پس به سمت مدينه حركت نمودند و در روز بيستم ماه صفر به كربلا رسيدند، پس سر را نزد بدن شريف به خاك سپردند و سرهاى شهدا را نيز در همان جا دفن كردند.»
در كتاب «تاريخ حبيب السير» نيزآمده است: «يزيد بن معاويه سرهاى شهيدان را به على بن حسين(عليه السلام) سپرد و او آنها را در بيستم ماه صفر در كنار بدنهاى گرامى به خاك سپرد و سپس به سمت مدينه منوره رهسپار گرديد. در ادامه اين مطلب مى خوانيم: اين درست ترين روايت هاست كه به دست رسيده است.»
• تلاوت آيه شريفه «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ...
سوال19: راز و هدف از تلاوت آيه شريفه «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِن آيَاتِنَا عَجَباً»(2) توسط رأس شريف حضرت سيدالشهدا(عليه السلام)چه بوده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ تلاوت آيه شريفه مذكور از جمله امورى است كه به خودى خود آشكار مى باشد، چه مقصود حضرت(عليه السلام)اين بوده كه مشخص نمايد سخن گفتن سر بريده شده بر بالاى نيزه، يك نشانه الهى است و دليلى براى شگفتى از آن وجود ندارد; زيرا از طريق قرآن ثابت شده است كه اصحاب كهف هم دهها سال پس از مرگشان سخن گفتند، بنابراين همان گونه كه اين نشانه الهى، مظلوميت و كرامت اصحاب كهف را نشان مى دهد، درباره سيدالشهدا نيز همين مطلب صدق مى كند.
• سر به كجاوه زدن حضرت زينب(س)
سوال20: آيا اين روايت كه بيان مى دارد حضرت زينب(عليها السلام) سر مبارك خود را به چوب كجاوه زدند و خون از زير نقاب حضرت جارى شد، روايت درستى مى باشد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ بله. اين روايت بدون شك معتبر مى باشد.
• مجروح ساختن سرها توسط قبيله بنى اسد
سوال21: گفته مى شود كه گروهى از قبيله بنى اسد سرهاى خود را جهت همدردى با امام حسين(عليه السلام) مجروح ساختند، شعار: «اى كاش همراه تو بوديم آقاى من و سود بزرگ نصيبمان مى شد» را سر دادند و يكى از معصومين(عليه السلام) نيز اين عمل آنان را تأييد فرمودند، آيا روايتى در دست مى باشد كه اين مطلب در آن آمده باشد؟ و آيا روايتى كه بيان مى دارد حضرت زينب كبرى(عليها السلام) سر مباركشان را به چوب كجاوه زده اند صحيح مى باشد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ روايت كجاوه صحيح و معتبر مى باشد اما روايت بنى اسد در كتابهاى معتبر موجود نيست.
• زمان بازگشت كاروان اسيران
سوال22: آيا بازگشت كاروان اسيران اهل بيت(عليهم السلام) در اربعين حسينى در همان سال نخست شهادت امام حسين(عليه السلام) اتفاق افتاد؟ و يا اين بازگشت در سال بعد بوده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ پس از تحقيق و جستجوى كامل، مطمئن شديم كه بازگشت كاروان اسيران در اربعين حسينى همان سال شهادت حضرت امام حسين(عليه السلام)صورت گرفته است.
• طى الارض امام سجاد(ع) به كربلا
سوال23: حضرت امام سجاد(عليه السلام) چگونه توانست خود را به كربلا برساند و اجساد مبارك را به خاك بسپارد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ آنگونه كه از برخى روايات بر مى آيد ايشان از طريق طى الارض به كربلا رسيدند كه البته اين گونه مسائل خارق العاده براى خداوند متعال سخت نمى باشد و طبق بسيارى از آيات و روايات، كثيرى از انبياء الهى و اوصياء از اينگونه امور بهره برده اند.
--------------------------------------------------------------------------------
1. لا تَطْلُبُوا الْمَولَى الْحُسَين بِشَرق أرض أَو بِغَرب
و دَعوُا الجَميعَ و عَرّجُوا نَحوى فَمَشْهَدَهُ بِقَلبى
2. مگر پنداشتى كه اصحاب كهف و رقيم «خفته گان غار لوحه دار» از آيات ما شگفت بوده است؟ كهف/9.