پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
حوادث عاشورا - بخش سوم

زمان خاكسپارى امام حسين(ع) و يارانش

سوال16: بين شهادت امام حسين(عليه السلام) و تدفين ايشان چند روز طول كشيده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ روايات در اين زمينه گوناگون Ùˆ متفاوت مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ØŒ ولى گمان نزديك به علم، در اين رابطه اين است كه خاكسپارى امام حسين(عليه السلام) Ùˆ يارانش در شامگاه دوازدهم محرم انجام گرفته است.

 •Ø¯ÙÙ† سر مبارك امام حسين(ع)

سوال17: آيا سر مبارك امام حسين(عليه السلام) به همراه كاروانيان به كربلا بازگشت Ùˆ به همراه بدن مبارك دفن گرديد؟ Ùˆ يا آنگونه كه اهالى مصر ادعا دارند در كشور مصر مدفون مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ØŸ
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ در زمينه دفن سر مبارك اختلافاتى وجود دارد كه از اين قرار است:
نخست: نظرى كه ميان شيعيان اماميه Ùˆ اهل تسنن مشترك مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ Ùˆ آن اين كه سر مبارك بعد از شام به كربلا بازگشت Ùˆ به همراه بدن شريف به خاك سپرده شد. اين نظر مشهور ميان شيعيان Ùˆ عقيده جمعى از علماى شيعه بوده Ùˆ برخى از معاصرين اين نظر را مورد اجماع علماى شيعه دانسته Ø§Ù†Ø¯.
دوم: نظرى كه ميان اهل تسنن Ùˆ مذهب اسماعيليه مشترك مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ Ùˆ آن اين كه سر مبارك ابتدا در دمشق به خاك سپرده شد Ùˆ سپس از آنجا به عسقلان Ùˆ آنگاه به قاهره منتقل Ùˆ در آنجا به خاك سپرده شد.
سوم: نظر ديگر كه برخى از علماى شيعه قائل به آن مى Ø¨Ø§Ø´Ù†Ø¯ اين است كه سر مبارك در نزد پدر گرامى Ø´Ø§Ù†(عليه السلام) در نجف اشرف مدفون مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯. صاحبان اين نظريه به جز آنچه از صاحب وسائل بر مى Ø¢ÙŠØ¯ مشخص نمى Ø¨Ø§Ø´Ù†Ø¯ Ùˆ برخى از اخبار به آن اشاره نموده است ولى علما در پذيرفتن آن جانب احتياط را برگرفته Ø§Ù†Ø¯.
چهارم: نظرى است كه برخى از اهل تسنن دارند Ùˆ آن اين است كه سر مبارك در مدينه Ùˆ در جوار قبر مادر گرامى Ø§Ø´ حضرت زهرا(صلى الله عليه وآله وسلم) به خاك سپرده شد.
پنجم: گروهى نيز عقيده دارند كه سر مبارك به همراه بدن شريف به آسمان عروج نموده است.
ولى آنچه من از ميان روايات بسيار Ùˆ روشن انتخاب كرده Ø§Ù… اين است كه به آسمان عروج نكرده Ùˆ در زمين موجود مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ كه اين امر به تواتر آمده است. اما در مورد محل دقيق دفن رأس مبارك هر Ú†Ù‡ جستجو كردم نتوانستم به صورت قاطع محل آن را معين نمايم، زيرا همانگونه كه بسيارى اذعان دارند دلايل هيچ كدام از نظريه Ù‡Ø§ قاطع نمى Ø¨Ø§Ø´Ø¯. صاحب كتاب تذكرة الخواص در اين باره Ú†Ù‡ زيبا گفته است كه: «Ø¨Ù‡ طور كلى سر Ùˆ يا بدن مبارك در هر كجا كه باشد در جانها Ùˆ دلها قرار دارد Ùˆ در فكر Ùˆ انديشه Ù‡Ø§ جاى گرفته است»ØŒ همچنين يكى از بزرگان ما سروده Ø§Ø³Øª:
مولى حسين را نجوييد در شرق و يا غرب زمين
و همه را رها كنيد و راهتان را كج كنيد به سوى من، زيرا محل شهادت او در دل من جاى دارد(1).

روايات صحيح در خاك Ø³Ù¾Ø§Ø±Ù‰ سرهاى شهداى كربلا

سوال18: روايت Ù‡Ø§Ù‰ صحيح Ùˆ درست در مسأله خاك Ø³Ù¾Ø§Ø±Ù‰ سرهاى شهداى كربلا به همراه بدنهاى شريف Ú†Ù‡ مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ØŸ Ùˆ در Ú†Ù‡ منابعى موجود است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ آنچه «Ø³Ø¨Ø·» در كتاب «ØªØ°ÙƒØ±Ù‡» خود آورده است Ùˆ نزد محدثان Ùˆ مورخان مشهور مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ Ùˆ «Ø·Ø¨Ø±Ù‰»ØŒ «Ø§Ø³ÙØ±Ø§Ø¦Ù†Ù‰»ØŒ «Ø¯ÙŠÙ†ÙˆØ±Ù‰» Ùˆ ديگران نيز بيان كرده Ø§Ù†Ø¯ اين است كه: سرهاى شهدا به همراه رأس شريف امام حسين(عليه السلام) از كربلا به كوفه Ùˆ از آنجا به شام منتقل گرديد Ùˆ سپس به كربلا عودت داده شد Ùˆ در كنار اجساد به خاك سپرده شد.
در كتاب ترجمه «ØªØ§Ø±ÙŠØ® اعثم كوفى» آمده است: «ÙŠØ²ÙŠØ¯ØŒ على بن حسين را با همراهانش به سمت مدينه روانه نمود Ùˆ سرهاى شهيدان را به آن باز گردانيد، پس به سمت مدينه حركت نمودند Ùˆ در روز بيستم ماه صفر به كربلا رسيدند، پس سر را نزد بدن شريف به خاك سپردند Ùˆ سرهاى شهدا را نيز در همان جا دفن كردند.»
در كتاب «ØªØ§Ø±ÙŠØ® حبيب السير» نيزآمده است: «ÙŠØ²ÙŠØ¯ بن معاويه سرهاى شهيدان را به على بن حسين(عليه السلام) سپرد Ùˆ او آنها را در بيستم ماه صفر در كنار بدنهاى گرامى به خاك سپرد Ùˆ سپس به سمت مدينه منوره رهسپار گرديد. در ادامه اين مطلب مى Ø®ÙˆØ§Ù†ÙŠÙ…: اين درست ØªØ±ÙŠÙ† روايت Ù‡Ø§Ø³Øª كه به دست رسيده است.»

تلاوت آيه شريفه «Ø£ÙŽÙ…Ù’ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ...

سوال19: راز Ùˆ هدف از تلاوت آيه شريفه «Ø£ÙŽÙ…Ù’ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِن آيَاتِنَا عَجَباً»(2) توسط رأس شريف حضرت سيدالشهدا(عليه السلام)Ú†Ù‡ بوده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ تلاوت آيه شريفه مذكور از جمله امورى است كه به خودى خود آشكار مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ØŒ Ú†Ù‡ مقصود حضرت(عليه السلام)اين بوده كه مشخص نمايد سخن گفتن سر بريده شده بر بالاى نيزه، يك نشانه الهى است Ùˆ دليلى براى شگفتى از آن وجود ندارد; زيرا از طريق قرآن ثابت شده است كه اصحاب كهف هم دهها سال پس از مرگشان سخن گفتند، بنابراين همان گونه كه اين نشانه الهى، مظلوميت Ùˆ كرامت اصحاب كهف را نشان مى Ø¯Ù‡Ø¯ØŒ درباره سيدالشهدا نيز همين مطلب صدق مى ÙƒÙ†Ø¯.

سر به كجاوه زدن حضرت زينب(س)

سوال20: آيا اين روايت كه بيان مى Ø¯Ø§Ø±Ø¯ حضرت زينب(عليها السلام) سر مبارك خود را به چوب كجاوه زدند Ùˆ خون از زير نقاب حضرت جارى شد، روايت درستى مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ØŸ
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ بله. اين روايت بدون شك معتبر مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯.

مجروح ساختن سرها توسط قبيله بنى Ø§Ø³Ø¯

سوال21: گفته مى Ø´ÙˆØ¯ كه گروهى از قبيله بنى Ø§Ø³Ø¯ سرهاى خود را جهت همدردى با امام حسين(عليه السلام) مجروح ساختند، شعار: «Ø§Ù‰ كاش همراه تو بوديم آقاى من Ùˆ سود بزرگ نصيبمان مى Ø´Ø¯» را سر دادند Ùˆ يكى از معصومين(عليه السلام) نيز اين عمل آنان را تأييد فرمودند، آيا روايتى در دست مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ كه اين مطلب در آن آمده باشد؟ Ùˆ آيا روايتى ÙƒÙ‡ بيان مى Ø¯Ø§Ø±Ø¯ حضرت زينب كبرى(عليها السلام) سر مباركشان را به چوب كجاوه زده Ø§Ù†Ø¯ صحيح Ù…Ù‰ Ø¨Ø§Ø´Ø¯ØŸ
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ روايت كجاوه صحيح Ùˆ معتبر مى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ اما روايت بنى اسد در كتابهاى معتبر موجود نيست.

زمان بازگشت كاروان اسيران

سوال22: آيا بازگشت كاروان اسيران اهل بيت(عليهم السلام) در اربعين حسينى در همان سال نخست شهادت امام حسين(عليه السلام) اتفاق افتاد؟ و يا اين بازگشت در سال بعد بوده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ پس از تحقيق و جستجوى كامل، مطمئن شديم كه بازگشت كاروان اسيران در اربعين حسينى همان سال شهادت حضرت امام حسين(عليه السلام)صورت گرفته است.

طى Ø§Ù„ارض امام سجاد(ع) به كربلا

سوال23: حضرت امام سجاد(عليه السلام) چگونه توانست خود را به كربلا برساند و اجساد مبارك را به خاك بسپارد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ آنگونه كه از برخى روايات بر مى Ø¢ÙŠØ¯ ايشان از طريق طى الارض به كربلا رسيدند كه البته اين گونه مسائل خارق العاده براى خداوند متعال سخت نمى Ø¨Ø§Ø´Ø¯ Ùˆ طبق بسيارى از آيات Ùˆ روايات، كثيرى از انبياء الهى Ùˆ اوصياء از اينگونه امور بهره برده Ø§Ù†Ø¯.

--------------------------------------------------------------------------------
1. لا تَطْلُبُوا الْمَولَى الْحُسَين بِشَرق أرض أَو بِغَرب
و دَعوُا الجَميعَ و عَرّجُوا نَحوى فَمَشْهَدَهُ بِقَلبى
2. مگر پنداشتى كه اصحاب كهف Ùˆ رقيم «Ø®ÙØªÙ‡ گان غار لوحه دار» از آيات ما شگفت بوده است؟ كهف/9.