عربی
بروزرسانی: ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲۲ آذر
  • اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
کد : 18322-2147     

مكلف در عمل به احكام سه راه دارد: اجتهاد، تقليد و احتياط.

استفتاء:

آيا مكلف باید شيوه رسيدن به احكام اسلام را خودش انتخاب كند، يا بايد به روشى كه در رساله هاى عمليه آمده (در تمامى احكام يا تقليد يا احتياط) عمل كند (البته به فرض اينكه مجتهد نباشد)؟ شايد مكلف به اين نتيجه برسد كه درست نيست فقط از يك مجتهد تقليد كند، بلكه بهتر است مجموع آراء را بررسى كند و سپس اگر به نتيجه مشخصى رسيد، به آن عمل كند; در غير اين صورت خودش نيز در منابع موجود تحقيق كند و پاسخ درست را بيابد. مثلاً من در موردى خاص با تحقيق در متون فقهى و منابع استخراج احكام به نتيجه‌اى خلاف نظر مجتهدين می‌رسم. آيا در اين مورد خاص مجازم به نتيجه تحقيق خودم عمل كنم؟ به طور كلى اين نظر كه مكلف تقليد كردنش هم بر اساس تقليد از مجتهدى باشد، چندان با عقل سازگارى ندارد، بلكه بايد بر اساس اجتهاد شخصى نحوه رسيدن به احكام اسلام را بيابد (يعنى مثلاً خودش با ادله شخصى به اين نتيجه برسد كه بايد در تمامى احكام از مجتهد اعلم تقليد كند، نه اينكه چون در تمام رساله ها آمده بايد تقليد كند).

جواب:

باسمه جلت اسمائه؛ رجوع به مجتهد از امورى است كه همه عقلاء عالم آن را قبول دارند. آيا به فكر شخص شما خطور می‌كند كه چنانچه مريض شويد يا مريضى داريد كه حال او وخيم است، به دكتر مراجعه نكنيد؟! خلاصه احكام شرعيه از جانب خداى تعالى بر پيغمبر(صلى الله عليه وآله) نازل و به وسيله ائمه اطهار(عليهم السلام) بيان شده است. با توجه به موانعى كه در راه رسيدن آن احكام به ما پيدا شده، استفاده از احكام احتياج به يك سلسله علوم و تتبع دارد، تا بتوان حكمى را استخراج نمود. به خصوص روايات متعدده وارد شده است كه «دين الله لايصاب بالعقول و ان السنته اذا قيست محق الدين». به هر حال مكلف در عمل به احكام و كسب سعادت اخروى سه راه دارد: اجتهاد ـ كه كار بسيار مشكلى است ـ تقليد ـ و احتياط.

موارد مرتبط فردى كه تقليد يا احتياط می‌کند، در احكام مربوط به آن چگونه بايد عمل نماید؟ نظر حضرتعالى در مورد ولى فقيه چيست؟ آيا ولى فقيه همان مرجع تقليد است؟ آیا مجرد داشتن رساله یک مرجع، سبب جواز تقليد جوان تازه مکلف شده می‌شود؟ آیا می‌توان بنابر احتياط از چند مجتهد تقليد کرد؟ آیا مى توان به خاطر حكمى، مرجع تقليد را عوض كرد؟ آيا مکلف مى تواند مرجع تقليد ثابتى نداشته باشد و از مراجع مختلف تقليد نماید؟ آيا مى شود از مرجعى به مرجع تقليد ديگر عدول كرد؟ شرايط آن چيست؟ حکم اعمال كسى که در اوایل تكليف نتوانسته مرجع تقليدش را تعيين كند چیست؟ آيا مرجع تقليد، مى تواند ديگران را از تقليد خود محروم كند؟ آیا بدون مشورت از كسى می توان مرجع تقليد را انتخاب كرد؟
نظر شما :
captcha