عربی
بروزرسانی: ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲۲ آذر
  • اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
کد : 18323-572     

معنی «حُجَّة» در حديث «نَحْنُ حُجَةُ‏ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمةُ حُجَّةٌ عَليَنا» چیست؟

استفتاء:

الف: در روايتى از پيشوايان اهل ‏بيت عليهم ‏السلام آمده است كه: «نَحْنُ حُجَةُ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمَةُ حُجَّةُ ‏اللّه‏ِ عَليَنا»؛ (1) ما حجّت خدا بر آفريدگانش هستيم، و فاطمه، حجّت خدا بر ما. به نظر شما معنى «حُجَّة» و منظور از آن چيست؟
ب: آيا معناى حديث اين نيست كه حضرت زهرا عليها السلام به دلالت اين حديث كه حجَّت خدا بر فرزندان معصوم عليهم‏ السلام خويش است، از آنان برتر است؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه; الف: به نظر مى‏ رسد كه منظور از كلمه «حُجَّت»، معناى لغوى آن، يعنى دليل و راهنما است. منظور از آن، چيزى است كه به آن استدلال و به وسيله آن رهنمود داده مى ‏شود. با اين بيان معناى حديث اين مى ‏شود كه: خدا بر مردم به وسيله عبادت و فرمانبردارى و تسليم در برابر مقرراتش به مرحله ‏اى كه پيشوايان أهل بيت عليهم ‏السلام رسيده ‏اند استدلال مى ‏كند و بر آنان نيز در صورتى كه لازم آيد، به آن جايگاه پرفرازى كه مادر گران‏قدرشان فاطمه عليها السلام اوج گرفته است. واللّه‏ العالم.
ب: پاسخ اين پرسش از سخنى كه گذشت دريافت مى ‏گردد، چرا كه در اين بيان منظور شأنيت و شايستگى احتجاج و استدلال است، و نه فعليت آن. آرى، اگر از سوى آنان در كارى كوتاهى گردد، به وسيله او استدلال مى ‏شود، امّا هرگز نه از سوى آنان در انجام وظايف كوتاهى مى ‏گردد و نه نيازى به احتجاج و استدلال پيدا مى‏ شود. و اين بيان تنها نشانگر جايگاه پرفرازى است كه آن حضرت به وسيله عبادت خالصانه خدا و فرمانبردارى از او و تسليم در برابر مقررات خدا به آن، اوج گرفته است، و اگر فعليت هم اراده شود، به نوعى نشانگر برترى او از يك جنبه و جهت است و نه برترى مطلق او بر آنان.

---------------------------------------------------------------
1 ـ اين روايت از امام عسكرى به اين صورت آمده است كه فرمود: نَحْنُ حُجَجُ اللّه‏ِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطمةُ حُجةٌ عَليَنا. ما حجّت‏ ها و برگزيدگان خدا بر آفريدگانش مى ‏باشيم، و فاطمه، حجّت راستين و پُرشكوه خدا بر ما مى ‏باشد. تفسير أطيب البيان/ ج 13/ ص 236.

موارد مرتبط اثر سازنده ختم «أللّهُمَّ صَلِّ عَلى فاطِمَة عليها السلام...» بر جنین انسان. در«حديث كسا» چرا خدا در پاسخ به جبرئيل جريان را از فاطمه (س) آغاز مى‏ كند؟ تفسير و توجيه درست روايت «وَلَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما» چیست؟
نظر شما :
captcha