عربی
بروزرسانی: ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲۲ آذر
  • اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
کد : 18319-83     

استفتائات قضایی؛ مجموعه پرسش و پاسخ‌ حقوقی و جزایی

کتابی که پیش رو دارید گزیده‌­ای از مجموعه پرسش‌هایی است که در زمینه مسائل حقوقی، جزایی و قضایی از سوی مؤسسه حقوقی وکلای بین‌الملل، مرکز تحقیقات قوه قضاییه و جمعی از وکلا و حقوقدانان و همچنین قضّات در سال‌های اخیر مطرح شده است و مرجع عالی‌قدر و فقیه مجاهد حضرت آیت‌الله العظمی روحانی (مدّظلّه العالی) با دقّت نظر و اهتمام ویژه، به رغم اشتغالات فراوان علمی و دیدارهای روزانه مردمی، خود به آن‌ها پاسخ داده‌اند...
محقق: 
سید محمود خسروشاهی و سید جواد حسینی‌خواه
تعداد صفحات: 
392
ناشر: 
انتشارات کلبه شروق
سال نشر: 
1392
نسخه پی دی اف: 

از ویژگی‌ های بسیار مهم دین اسلام که از مؤلّفه‌ های مؤثر در جامعیّت این دین  محسوب می‌ شود، تعیین دقیق مسائل و احکام سیاسی ـ اجتماعی و بیان ناهنجاری‌ های شخصی و اجتماعی در کنار تمام نیازهای معرفتی، عملی و اخلاقی آدمی تا واپسین روز زندگی او است.

 

این مهم را پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین (علیهم السلام) عهده دارند و اینان‌ اند که انسان‌ ها را به سعادت و کمال راهنمایی می‌ کنند تا به حق و حقوق دیگر انسان‌ها تجاوز ننمایند.

 

بر اثر حوادث روزگار، در این عصر که دست ما از سرچشمه فیض الهی کوتاه است، این علما و فقهای گرانقدرند که وظیفه هدایت‌گری و تبیین احکام شرعی را به نیابت از معصومین (علیهم السلام) بر دوش دارند. در توقیع شریف آمده است:

 

«أمّا الحوادث الواقعة فارجعوا فیها إلی رواة أحادیثنا فإنّهم حجّتی علیکم و أنا حجة الله» (1)

 

در پیش‌آمدهای مستحدثه و مشکلات به راویان احادیث ـ فقها ـ مراجعه کنید که آنان حجّت من بر شمایند و من حجّت خدا هستم.

 

در قرون مختلف و به موازات نیازمندی‌ های مردم و گسترش مناسبات اجتماعی مسائل جدیدی وارد فقه شده که فقهای هر زمان با اجتهاد و تمسّک به منابع چهارگانه احکام شرعی آن‌ ها را استنباط کرده‌ اند.

 

آن‌چه پیش از همه، مناسبات اجتماعی و روابط میان انسان‌ ها را شکل می‌ دهد، حقوق فردی و اجتماعی، حقوق جزایی و مقرّرات آن‌ هاست که بیش‌تر بخش‌ ها و مسائل فقه اسلامی مربوط به همین قسمت است.

 

از دیگر سو، قوانین و مقرّرات حقوقی جامعه اسلامی باید یا مستقیم از فقه گرفته شود و یا در چارچوب موازین و مبانی فقهی و شرعی تهیه گردد. علاوه بر این در اصل 167 قانون اساسی آمده است: «قاضی موظف است کوشش کند حکم هر دعوا را در قوانین مدّونه بیابد و اگر نیابد، با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فتاوای معتبر حکم قضیه را صادر نماید...».

 

بر این اساس، می‌ توان به رابطه تنگاتنگ فقه و حقوق از یک‌ سو، و فقه و قضا از سوی دیگر پی برد.

 

کتابی که پیش رو دارید گزیده‌­ ای از مجموعه پرسش‌ هایی است که در زمینه مسائل حقوقی، جزایی و قضایی از سوی مؤسسه حقوقی وکلای بین‌ الملل، مرکز تحقیقات قوه قضاییه و جمعی از وکلا و حقوقدانان و همچنین قضّات در سال‌ های اخیر مطرح شده است و مرجع عالی‌ قدر و فقیه مجاهد حضرت آیت‌ الله العظمی روحانی (مدظله العالی) با دقّت نظر و اهتمام ویژه، به رغم اشتغالات فراوان علمی و دیدارهای روزانه مردمی، خود به آن‌ ها پاسخ داده‌ اند.

 

این مجموعه بیش از ششصد استفتاء را شامل می ­‌شود که در چهار فصل گنجانده شده است. فصل اول آن عهده‌ دار مباحث حقوقی، نظیر: وقف، خرید و فروش، اجاره و ... است. در فصل دوم به مباحث جزایی پیرامون حدود، قصاص، دیات و تعزیرات پرداخته شده است. فصل سوم را پرسش‌ های مشترک جزایی و حقوقی به خود اختصاص داده و در نهایت، مسائل متفرقه و گوناگونی چون قرعه، تکدّی‌ گری، دفاع در برابر متجاوز و... در فصل چهارم قرار گرفته است.

 

در تقسیم‌ مباحث نیز سعی شده تا حدّ امکان از ترتیبات معیّن و خاص قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی استفاده شود و مباحث قضایی با احکام خاص شرعی خلط نگردد.

 

---------------------------------------------------

1. وسائل الشیعة، ج 18، ص 101، کتاب القضاء، باب 11، ح 9.