خطبه هفتاد و چهارم:
از سخنان آن حضرت عليه السلام است هنگامی كه شنيد بنى اميه او را متهم نموده اند كه در كشتن عثمان شركت داشته:
(1) آيا آشنایى بنى اميه به احوال من آنان را از عيب جویى من باز نداشت؟
(2) آيا سابقه من در اسلام نادانان را از زدن تهمت به من منع ننمود؟ (بنى اميه با اينكه يقين دارند نفاق و دورویى در گفتار و كردار من راه ندارد، براى چه مرا متهم نموده مى گويند: مباشر قتل عثمان بوده ام، و اگر در ظاهر اقدام نكرده ام در پنهانى مردم را به كشتن او وادار نموده ام، آيا نمى دانند كه من در گفتار و كردار از كسى باك ندارم؟ اگر مایل به كشتن عثمان بودم آن را پنهان نكرده در ظاهر با كشندگان او همراه مى شدم)
(3) و (گفتار من در اين مردم اثر نخواهد نمود، زيرا) آنچه خداوند بر سبيل پند بيان فرموده (در قرآن، س 49 ى 12: يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيرا من الظن إن بعض الظن إثم، و لا تجسسوا و لا يغتب بعضكم بعضا، أيحب أحدكم أن يأكل لحم أخيه ميتا؟ فكرهتموه، و اتقوا الله إن الله تواب رحيم؛ يعنى اى كسانی كه به خدا و رسول گرديديد دورى كنيد از بسيارى گمان كه بعض از گمان ها گناه است، و كنجكاوى نكنيد و غيبت همديگر را ننمایيد، يعنى پشت سر ديگرى سخن نگوييد، آيا هيچ يك از شما دوست دارد گوشت مرده برادر و هم كيش خود را بخورد؟ نه، از خوردن آن كراهت خواهيد داشت، پس همچنان كه از خوردن گوشت مرده برادر خود كراهت داريد از غيبت او نيز دورى نمایيد، و از خدا بترسيد اگر غيبت كرديد توبه كنيد كه خداوند بسيار آمرزنده گناه و مهربان است. و س 33 ى 58: و الذين يؤذون المؤمنين و المؤمنات بغير ما اكتسبوا فقد احتملوا بهتانا و إثما مبينا؛ يعنى كسانی كه مردان و زنان ايمان آورده را مى رنجانند بدون آنكه كارى كرده باشند كه سزاوار رنجانيدن گردند، پس آنها افتراء و دروغ بستن به ديگرى و گناه هويدایى را مرتكب شده اند) از زبان (گفتار) من بليغ تر و نيكوتر است (و با اين حال اثر نكرد)
(4) من با خارج شوندگان از دين احتجاج می كنم، و با شك كنندگان در دين دشمنى مى نمايم،
(5) و (از جمله احتجاج و مخاصمه من اينست كه مى گويم) كارهاى مشتبه به حق (مانند اينكه مرا شريك در خون عثمان مى دانند) بر قرآن كريم عرضه می شود (پس با همراه نبودن با كشندگان او و اينكه هيچ يك از مباشرين قتل او نگفته كه در اين امر شركت داشته ام، اگر آيه اى از كتاب خدا دلالت دارد كه قاتل عثمان هستم شما بر طبق آن حكم كرده در حق من رفتار نمایيد) و بندگان خدا از روى آنچه در سينه ها دارند جزاء داده می شوند (و چون شما قلبا به آرزوى دست آوردن خلافت و امارت بوده خونخواهى عثمان را بهانه قرار داده براى فريب مردم مرا متهم نموده ايد، پس در قيامت به كيفر گفتار خود خواهيد رسيد).
ترجمه و شرح نهج البلاغه (فیض الاسلام)