عربی
بروزرسانی: ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲۲ آذر
  • اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
کد : 18323-506     

داستان فدك چيست؟

استفتاء:

داستان فدك چيست؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه؛ روايات رسيده از طريق شيعه و اهل سنّت بر اين موضوع راهنماست كه هنگام فرود آيه «فَآتِ ذَالْقُرْبى حَقَّهُ» (1)، پيامبر(صلى الله عليه وآله) دخترش حضرت فاطمه(عليها السلام) را فراخواند و فدك را - كه بخش بهتر سرزمين هاى خيبر بود و برخى از يهود، به او واگذار نمودند و به فرمان خدا، ملك خالص او گرديد - به آن حضرت بخشيد. (2)

پس از رحلت پيامبر(صلى الله عليه وآله) خليفه آن را غصب كرد و كارگزار حضرت زهرا(عليها السلام) را از آنجا بيرون راند، و آن حضرت براى دفاع از حق و مبارزه با غصب و ظلم، با بهترين روش آن را مطالبه نمود، امّا خليفه حق او را انكار و گواهانش را نپذيرفت. آن حضرت از راه ارث وارد شد و حق خويشتن را خواست و استدلال ها نمود، امّا خليفه باز هم فدك را به او نداد.

--------------------------------------------------------

1- روم/ آيه 38.

2- «فَآتِ ذَالْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيْلِ» روم/ آيه 38.
پس حقّ خويشاوند و بينوا و در راه مانده را بده...

در اين آيه، خدا به پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمان مى دهد كه حق نزديكانش را به آنان بدهد; اينك بايد ديد، نزديكان او كيانند و «حقِّ» آنان چيست؟

روشن است كه منظور از نزديكان پيامبر(صلى الله عليه وآله) در اين گونه آيات، عبارتند از: على، فاطمه، حسن و حسين(عليهم السلام); با اين بيان پيام صريح قرآن اين است كه: اى پيامبر، حقوق اين چهره هاى ارجمند را ـ كه نزديك ترين خويشانت هستند ـ به آنان بده.

در اين مورد آورده اند كه: با فرود اين آيه، پيامبر(صلى الله عليه وآله) «فدك» را به فاطمه(عليها السلام) وانهاد تا به هر صورتى كه مى خواهد آن را اداره كند و از آن بهره ور گردد.

از امام باقر و صادق(عليهما السلام) نيز، اين موضوع روايت شده است. به همين جهت اين حقيقت در ميان بزرگان شيعه، مشهور است.

افزون بر دانشمندان شيعه، بسيارى از محدّثان اهل سنت نيز اين روايت را در مهم ترين منابع خويش آورده و بر درستى آن گواهى كرده اند; براى نمونه:

1. در «كنز العمّال» و مختصر آن ـ كه در حاشيه «مسند احمد بن حنبل» چاپ شده، ضمن عنوان «صله رحم» از كتاب «اخلاق» ـ از «خدرى» آورده است كه: با فرود آيه «فَآتِ ذَالْقُرْبى حَقَّهُ»، پيامبر(صلى الله عليه وآله) خطاب به دخت فرزانه اش فرمود: «يَا فاطِمَةُ لَكِ فَدَك!» فاطمه جان! «فدك» از اين پس از آنِ تو خواهد بود.

2. «حاكم» در تاريخ خود، و «سيوطى» در «الدّر المنثور» آورده اند كه: پس از فرود آيه: «فَآتِ ذَالْقُرْبى حَقَّهُ»، پيامبر(صلى الله عليه وآله)، دخترش فاطمه(عليها السلام) را خواست و «فدك» را به فرمان خدا به او بخشيد. الدّر المنثور/ ج 4/ ص 177.

3. «ابن ابى الحديد» در «شرح نهج البلاغه» بر آن است كه اين روايت، از راه هاى گوناگون ديگر نيز روايت شده است كه: وقتى آيه «فَآتِ ذَالْقُرْبى حَقَّهُ»، فرود آمد، پيامبر(صلى الله عليه وآله)، فاطمه(عليها السلام) را فراخواند و «فدك» را به او بخشيد.

موارد مرتبط داستان فدك داستان عقيده است يا يك رويداد تاريخى؟
نظر شما :
captcha