عربی
بروزرسانی: ۱۴۰۲ چهارشنبه ۲۲ آذر
  • اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَيْنِ
کد : 18322-1822     

ملاک خارج شدن یک بازی یا ورزش از آلت قمار بودن چیست؟

استفتاء:

الف: در رساله ‏هاى عمليه چنين آمده است : «در صورتى كه بازى يا ورزشى از آلات قمار بودن خارج شده باشد انجام دادن آن اشكال ‏ندارد» سوال این است که ملاك خروج از آلات قمار بودن چيست؟ آيا ملاك همه مردم دنيا هستند يا اكثريت آن ها و آيا نبايد احدى در اين دنيا با اين آلات، قمار كند؟

ب: آيا برد و باختى كه موجب حرمت انواع بازى ‏ها مى ‏شود تنها به گرفتن و دادن مبلغى پول و... محقق مى‏ شود؟ آيا بازى هايى كه هيچ فايده‏ اى بر آن ها نيست و ثمره ‏اى جز تضييع اوقات و اتلاف نيروها ندارند و بعضاً باعث ايجاد بغض و عداوت كه مقصود اصلى‏ شيطان است مى ‏شود و صرفاً جهت برد و باخت انجام مى ‏شود ولو پولى مبادله ‏نشود آيا محكوم به حليت ‏اند؟ و آنگاه مفهوم مسأله‏ اى كه مرحوم شيخ در مكاسب مى‏ فرمايد: اگر بازى‏ هاى بيهوده و بى فايده موجب شادى و غفلت‏ مفرطى شود كه انسان را از خدا بى خبر و لا ابالى سازد حكم قمار را دارد، چيست؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه؛ الف: قمار محرم عبارت است از لعب به هر چيزى كه ‏معد براى برد و باخت است، و يا براى اين كار معد نيست، لكن ‏با برد و باخت بازى شود. و اما اگر بدون برد و باخت بازى كنند كه از آن در اصطلاح به مغالبه بغير عوض و مسابقه بغير رهان ‏تعبير مى ‏شود. اين مغالبه چند مورد دارد:

1- مغالبه به آلات غير معد بر قمار؛ اين عمل در بعضى موارد مستحب است همانند موارد سبق و رمايه و در بقيه موارد فى‏ حد نفسه جايز است، اگر عنوان اضرار به نفس يا غير بر آن‏ صادق نباشد. اگر عنوان اضرار بر آن منطبق شود حكم آن‏ بدين گونه مترتب مى ‏شود، كه به نظر ما اگر اضرار به نفس به ‏نحو هلاكت و يا فلج شدن عضوى باشد، حرام است و الا حرام‏ نيست. و اما اضرار به غير اگر ابتدايى باشد حرام است، و اگر در مقابل اضرار شخص به حد مماثل آن به او باشد اشكال ‏ندارد، مثل اینکه كسى به شما سيلى بزند شما حق داريد به همان ‏گونه كه او سيلى زده است، سيلى بزنيد.

2- مغالبه با آلت معد بر قمار باشد بعضى از موارد آن مانند شطرنج و همچنين نرد به مقتضاى روايات كثيره حرام است. و در بقيه موارد جماعتى از فقهاء به حرمت فتوى داده ‏اند مادامى كه صدق آلت قمار بكند. اما به نظر ما اگر عنوان ‏محرمى بر آن لعب و بازى صدق نكند، حرام نيست.

ب: بازى ‏هاى بدون برد و باخت با آلات، حرام نيست‏ و جواب فرمايشات شيخ اعظم را در كتاب فقه الصادق و منهاج الفقاهه نوشته ‏ام، بلى در خصوص بازى با شطرنج بدون ‏برد و باخت هم حرام است.

موارد مرتبط آیا عرف می‌تواند ملاک خارج شدن یک بازی از قمار باشد؟ بازى با آلات قمار به هر شكل از آن، مخصوصاً نرد و شطرنج‏ چه حکمی دارد؟ حکم بازی با نرد و شطرنج چیست؟ حکم بازى كردن با آلات قمار در صورتى كه به قصد برد و باخت نباشد، چیست؟ در روایات از سلام کردن به کسی که مشغول بازی با شطرنج می‌باشد، نهی شده است. نگاه كردن به افرادى كه مشغول بازی با شطرنج‏ هستند چه حكمى دارد؟ چنانچه از شطرنج تنها به عنوان يك ورزش فكرى استفاده شود، چه حکمی دارد؟ بازی شطرنج با چه معيارى حلال و با چه معيارى حرام می شود؟ شعبده بازی و دعوت از شعبده بازها و صرف هزينه برای اين امور چه حکمی دارد؟ حکم گرفتن بيمه بيكارى اگر بر پايه دروغ باشد چیست؟
نظر شما :
captcha