استفتاء:
یک شركت خارجى محصولاتى به صورت سكه و گردنبند و ساعت طلا و پلاتين با عيار 24 توليد مى كند. اين محصولات سنبليك هستند يعنى داراى طرح هاى مختلف مذهبى و فرهنگى و تاريخى از كشورهاى مختلف بوده از قبيل خانه كعبه، طرح حضرت عيسى، مهاتماگاندى، اهرام ثلاثه مصر و... كه تمامى آن ها دست ساز مى باشد و هر كدام از آن ها داراى تعدادى خاص و محدود هستند (همانند تيراژ خاص يك تمبر) كه محدود بودن اين محصولات را بانك مركزى يكى از كشورها تضمين مى كند. حال محدود بودن و سنبليك بودن و ارزشى بودن اين محصولات، خود به خود باعث ارزش افزوده اين محصولات مى گردد و پس از مدتى به صورت يك شىء قيمتى درمى آيد. اين شركت اجناسى كه به مشتريان خود مى فروشد به قيمت وزن طلاى آنان نمى فروشد، زيرا اين اجناس دست ساز هستند و توسط هنرمندترين ضرابان سكه در دنيا ساخته مى شوند و يك اثر هنرى به شمار مى آيند و براى ضرب هر كدام از اين آثار، اجازه نامه كتبى از كشور مربوط به آن را گرفته اند و همچنين اين اجناس توسط بانك هاى معتبر دنيا ضمانت شده اند. اين شركت به مشتريان خود اين اختيار را داده است كه مى توانند در صورت تمايل با خريد از اين شركت وارد شبكه بازاريابى آن نيز بشوند که در این صورت يك كد بازاريابى به آنان داده مى شود كه اين كد، يك زيرشاخه راست و يك زير شاخه چپ دارد و به تعداد مشتريانى كه شخص بازارياب، براى شركت پيدا مى كند و آن ها را در يكى از زيرشاخه هاى چپ و يا راست خود مى گذارد 40 دلار شركت به شخص بازارياب پورسانت مى دهد، لكن اين سود را وقتى به اشخاص بازارياب مى دهد كه تعداد زيرشاخه هاى چپ و راست آن به مضربى از 5 برسد و شركت به ازاى هر 10 مشترى، 400 دلار به آن ها سود مى دهد و همچنين شركت به ازاى هر مشترى كه مشتريان شخص پيدا مى كند نيز به آن شخص سود مى دهد و اين روند به همين ترتيب ادامه دارد، البته با شرط موازنه بودن زير شاخه ها، حال خواهشمند است حكم شرع مقدس اسلام را در خصوص مبالغى كه شركت تحت عنوان پورسانت (حق بازاريابى) به خريداران خود پرداخت مى نمايد و همچنين خريد از شركت با شرايطى كه عنوان شد را اعلام فرماييد.
جواب:
باسمه جلت اسمائه؛ خريد از شركت بى اشكال است و شرایطى كه اشاره شده جايز است. و اما پورسانت كه به خريداران مى دهد مى توان با عنوان جعاله تصحيح نمود و مى شود تحت عنوان شرط در ضمن خريد از شركت، به هر تقدير به نظر ما اشكال ندارد.