پایگاه اطلاع رسانی Øضرت آیت الله العظمی روØانی«قدس سره»
اثرات قیام امام Øسین (ع) - بخش دوم
•ØªØقق تØولات اجتماعى
س6: چگونه مى توان از عاشورا، در راستاى توØيد امت اسلامى Ùˆ اقامه Øكومتى به دور از خشونت Ùˆ همراه با عÙÙˆ Ùˆ گذشت استÙاده كرد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ تØولات اجتماعى به دو گونه Ùˆ صورت تØقق مى يابد: 1. رÙرم Ùˆ اصلاØØŒ 2. انقلاب Ùˆ جهش.
در تØول اصلاØى، جامعه آرام آرام به اهدا٠اصلاØÙ‰ Ùرهنگى، اجتماعى، سياسى Ùˆ... خود دست مى يابد Ùˆ هرگز دست به خونريزى نمى زند. چنانچه اين تØول در آغاز نهضت اسلامى پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)در مكه Ùˆ هجرت او به مدينه رخ داده Ùˆ پيامبر عرصه هاى Ùرهنگى Ùˆ سياسى را بدون خونريزى ÙØªØ ÙƒØ±Ø¯Ù‡ است كه Ù…Ø³ÙŠØ Ù†ÙŠØ² همين طور است. اما انقلاب اجتماعى، همواره همراه با خشونت Ùˆ خونريزى صورت مى گيرد. زيرا تضاد ميان نيروهاى ارتجاعى Ùˆ نيروهاى Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ú¯Ø± Ùˆ انقلابى شديد مى باشد Ùˆ در نتيجه به خونريزى Ùˆ مقاومت منتهى مى شود. امثال آن در انقلاب بازگشت به اهدا٠اسلامى دوره عثمان، انقلاب Ùرانسه Ùˆ الجزاير در دنيا مشاهده مى شود. به نظر من اين موضوع بستگى به شرايط جامعه مسلمين دارد كه در Ú†Ù‡ مرØله اى از تمدن Ùˆ شرايط اجتماعى به سر مى برند، اگر آگاهانه باشد، قطعاً خون بر شمشير پيروز است، چنانچه در ايران اتÙاق اÙتاد Ùˆ يا برخورد Ùˆ خشونت ظهور مى يابد، چنانچه در مورد انقلاب Ùرانسه (17 اكتبر) Ùˆ الجزاير ديده مى شود.
•ØªÙ„ازم ابلاغ پيام يك نهضت، با تجمع، شعار Ùˆ ابراز اØساسات
س7: Ú¯Ùته مى شود كه براى اØياى انديشه سيد الشهداء Ùˆ در نتيجه اجراى اØكام الهى اØتياجى به اقامه شعائر Øسينى(از قبيل سينه زنى، زنجير زنى) كه امروزه به شكل گسترده در ميان شيعه Ùˆ Ùرقه هاى مذهبى ديگر از قبيل هندوها نيز Ù…Ø·Ø±Ø Ù…Ù‰ باشد وجود ندارد; اين مسأله، امرى مطابق با قوانين شرعى Ùˆ عرÙÙ‰ نبوده، بلكه وسيله اى براى تمسخر ديگران است Ùˆ لذا از توانايى هاى خود جهت جلوگيرى از اقامه آن، بيشترين استÙاده را مى كنند، اين سياست استعمارى را چگونه تÙسير مى كنيد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ ابلاغ پيام يك نهضت Ùˆ انتقال آن به نسل ها Ùˆ ملت ها، قطعاً بايد با نوعى تجمع، شعار Ùˆ ابراز اØساسات خاص همراه باشد، چنانچه اين مراسم در ابلاغ پيام Ù…Ø³ÙŠØ Ø§Ø² سوى كاتوليك ها Ùˆ اØياى آيين هاى خاص در روز جهانى كار، پيام آزادى ابراهام لينكن(Ùروزاندن مشعل آزادى) با تجمع در زير مجسمه آزادى، در همه ملت ها با آداب Ùˆ رسوم مختل٠ديده مى شود. طبيعى است ابلاغ پيام عاشورا به ملت هاى مسلمان Ùˆ آزادى خواه، بايد از راه يادآورى شعارها، كلمات، Ùˆ خطبه هاى شهداى عاشورا صورت بگيرد Ùˆ اين مسأله تنها از راه اقامه مراسم عزادارى Ùˆ ياد يادآوران امكانپذير است. اگر امروزه وسايل ارتباط جمعى گسترده شده، بهتر است از آنها نيز استÙاده شود.
اما اين كه عده اى اين مراسم را به Ù†ØÙˆ خاص اقامه مى كنند، چنانچه در سؤال يادآورى شده است، طبعاً آنها نوعى آداب Ùˆ رسوم Ù…Øلى، قومى مى باشد.
ولى در عين Øال، Øتى در آن نوع مراسمى كه ضرر جانى مهلك براى انسان نداشته باشد، بى اشكال است، بلكه ابراز آن همان گونه كه جمعى از علماى بزرگ شيعه. همه آنها را از شعائر مذهبى مى دانند، بدون شك بسيار مؤثر مى باشد... Ùˆ از كارهاى بسيار خوب است، Øتى بعضى از بزرگان دين آنها را در بعضى موارد واجب دانسته اند.
•Ù†Ù‚Ø´ امام Øسين(ع) در جنبش آزادى بخش Ùˆ Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø·Ù„Ø¨
س8: نقش امام Øسين(عليه السلام) در جنبش هاى آزادى بخش Ùˆ Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ø·Ù„Ø¨ را چگونه ارزيابى مى كنيد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ چنانچه قبلا اشاره شد، نهضت امام Øسين(عليه السلام) نقش اول را در نهضت هاى آزادى بخش Ùˆ عدالت خواهانه قرن هاى اول Ùˆ دوم هجرى ايÙاء كرده Ùˆ در عصر ما نقش اول را در نهضت آزادى هندوستان Ùˆ الهام گيرى مهاتماگاندى Ùˆ نهضت مشروطيت Ùˆ انقلاب اسلامى ايران داشته Ùˆ شواهد تاريخى نيز بر اين مطلب دلالت دارند.
•Ø±ÙŠØ´Ù‡ هاى استبداد در Ùرهنگ Ùˆ ذهنيت مسلمانان
س9: گاندى رهبر آزادى خواه هند مى گويد: «Ø§Ø² Øسين بن على(عليه السلام)آموختم چگونه مظلوم باشم تا پيروز گردم». اين كلام نغز را چگونه تØليل مى كنيد Ùˆ چرا مسلمانان، چنين پيامى را درياÙت نكرده Ùˆ نتوانسته اند خود را از چنگال Øكومت هاى استبدادى Ùˆ داراى Øاكميت Ùردى Ùˆ مطلقه نجات دهند؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ به نظر اينجانب Ù…Ùهوم جمله گاندى تنها در بعد مقاومت در برابر ستمگر خلاصه شده است. اما روش مقاومت را خود گاندى ابداع كرده است. Ùˆ در نتيجه كشور هند به استقلال رسيده Ùˆ يكى از نمونه هاى كشورهاى دموكراتيك در جهان امروز است.
اگر مسلمانان نتوانسته اند از پيام آزادى خواهى امام Øسين(عليه السلام)عبرت بگيرند به نظر مى رسد كه هنوز ريشه هاى استبداد در Ùرهنگ Ùˆ ذهنيت مسلمانان (خشك) نشده است Ùˆ هنوز كه هنوز است روابط اجتماعى بر مبناى تØميل Ùˆ تقلب مبتنى مى باشد.
مسأله اصلى جوامع مسلمان استبداد است كه در قرن هاى اخير از سوى Ø§ØµÙ„Ø§Ø Ú¯Ø±Ø§Ù† مسلمان، در مصر، ايران Ùˆ هند، دنبال شده است. مادامى كه ريشه اين شجره خبيثه (به تعبير آيت الله نائينى) خشك نشده است، مسلمانان هرگز چهره يك Øكومت مطلوب را مشاهده نخواهند كرد. ولى اين هرگز به معناى آن نيست كه ملت هاى ما رشد نداشته Ùˆ نمى توانند آزادى Ùˆ دموكراسى را تمرين نمايند. اگر ملت هايى در Øيات اجتماعى خود به مرØله اى از دموكراسى رسيده اند، قطعاً آنها، اين آزمايش هاى اجتماعى را، جلوتر از مسلمانان آغاز كرده اند Ùˆ به آن مرØله از رشد اجتماعى نائل شده اند. پيمودن اين راه براى ما مسلمانان نيز ممكن است.
•Ø§Øياى تعاليم اسلامى در غرب
س10: چگونه مى توان از ÙلسÙÙ‡ قيام امام Øسين(عليه السلام) در جهت اØياى تعاليم اسلامى در غرب بهره جست؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ Ùضاى Ùرهنگى مغرب زمين با كشورهاى اسلامى متÙاوت است، امروزه كشورهاى غربى از آزادى سياسى، Ùرهنگى نسبتاً مطلوبى برخوردارند Ùˆ از دانشگاه هاى علمى وسيع بهره مند مى باشند. آنچه به نظر مى رسد اين كه، از چند راه مى توان اين مهم را انجام داد:
1. برگزارى سمينارها Ùˆ كنÙرانس ها; همچنان كه دانشمندان Ùˆ مستشرقان با اقامه سمينارها Ùˆ كنÙرانس ها در دانشگاه ها به ارائه نظريات خود مى پردازند، دانشمندان مسلمان Ùˆ مسلمانان انديشمند نيز مى توانند از اين ابزارها در ارائه ريشه هاى علمى Ùˆ ÙلسÙÙ‡ قيام امام Øسين(عليه السلام)استÙاده نمايند.
2. ترجمه آثار; از طريق ترجمه آثار نويسندگان مسلمان در اين زمينه نيز مى توان به اين مهم دست ياÙت، چنانچه Øامد الگار نويسنده مسلمان كه اخيراً نيز به كرامت تشيع نائل شده است، همين كار را انجام مى دهد.
3. ايجاد راديو Ùˆ تلويزيون، از اين طريق مى توان پيام اسلام Ùˆ نهضت امام Øسين (عليه السلام) را به نسل هاى بعدى ابلاغ كرد.
4. راه اندازى نشريات Ùˆ مجلات تبليغى; چنانچه مسيØيان Ùˆ ديگر گروه ها مانند plan truth استÙاده مى كنند.
5. تهيه Ùيلم Ùˆ نمايشنامه; با ساخت Ùيلم Ùˆ نمايشنامه از نهضت كربلا مى توان پيام شهدا Ùˆ عاشورا را تبليغ نمود.
•Ø´Ù‡Ø§Ø¯Øª امام Øسين(ع) توسط شيعيان عراق؟
س11: برخى عقيده دارند كه شيعيان عراق Øضرت امام Øسين(عليه السلام)را به شهادت رساندند Ùˆ از اين بابت است كه بعد از Ù†Ùرين Øضرت(عليه السلام)بر ايشان، تاكنون گرÙتار اين Ù†Ùرين بوده Ùˆ هميشه در Øال هلاكت Ùˆ كشته شدن هستند به گونه اى كه اتÙاقات اين روزهاى عراق بهترين دليل بر آن مى باشد. نظر Øضرت عالى در اين مورد Ú†Ù‡ مى باشد؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ اگر به Ùرض Ù…Øال معتقد باشيم كه شيعيان، خود، امام Øسين(عليه السلام) را به شهادت رساندند، گناه شيعيان امروز چيست تا به Ù†Ùرين Øضرت امام Øسين(عليه السلام) گرÙتار بيايند؟! اگر اين گونه باشد كه اينان ادعا مى كنند، عدالت الهى زير سؤال مى رود. علاوه بر اين بر اساس ياÙته هاى تاريخى - آنگونه كه يعقوبى در كتاب تاريخ خود ذكر مى كند - كوÙÙ‡ در زمان قيام امام Øسين(عليه السلام)يك منطقه شيعه نشين نبوده است بلكه گروه هاى مختلÙÙ‰ از مردم; همانند مسمانان، خوارج، امويان، مسيØيان Ùˆ يهوديان در اين شهر زندگى مى كرده اند Ùˆ همين ها بودند كه در به شهادت رساندن امام Øسين(عليه السلام)دست داشتند.
آنچه اين مطلب را تأييد مى كند خطاب Øضرت امام Øسين(عليه السلام)به آنان در روز عاشورا مى باشد كه Ùرمود: «Ø§Ù‰ شيعيان خاندان ابوسÙيان واى بر شما باد».(1) Ùˆ نيز جواب آنان هنگامى كه خطاب به آنها Ùرمود: «Ø¨Ø§ من به كدامين گناه پيكار مى كنيد»(2) Ùˆ پاسخ دادند: «Ø¨Ù‡ خاطر كينه اى كه از پدرت داريم با تو پيكار مى كنيم.»
•Ù‚ربانى كردن Ùرزند براى زيارت امام Øسين(ع)
س12: آيا اين درست است كه در زمان زندگى يكى از امامان ما، زيارت كربلا توسط خليÙÙ‡ عباسى زمان ممنوع شده بود؟ Ùˆ مردم مجبور بودند Ùرزندان شان را به خاطر زيارت كربلا قربانى كنند؟ اگر صØÙŠØ Ø§Ø³ØªØŒ آيا ممكن است مرجع معتبرى كه در اين مورد Ú¯Ùته باشد، معرÙÙ‰ نماييد؟ Ùˆ هم چنين نظر Ùˆ عكس العمل امام در آن زمان در مورد اين قربانى ها Ú†Ù‡ بوده است؟
پاسخ: باسمه جلت اسمائه؛ قربانى كردن Ùرزند براى زيارت امام Øسين سلام الله عليه در هيچ جا نيست Ùˆ هيچ مرجعى اجازه نداده است. بلى، روايات متعددى دلالت دارد بر اين كه در راه زيارت امام هر گونه ضرر بدنى متوجه بشود، نبايد ترك شود; دليل اش نيز ÙˆØ§Ø¶Ø Ø§Ø³Øª Ùˆ آن اين كه بقاى اسلام به قيام امام Øسين بود Ùˆ دوام آن به شعائر Øسينى است.
--------------------------------------------------------------------------
1. «ÙˆÙŽÙŠØÙŽÙƒÙÙ… يا شيعة آل٠أبى سÙيان»
2. «Ø¨Ùأى ذَنب تقاتلونى»