پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
وظيفه پدر و مادر در تربيت نسل هاى آينده

از آيت الله العظمى روحانى درباره مسائل زير نصيحتى مى خواهيم:
الف: آن چه بر پدر و مادر در تربيت نسل هاى آينده واجب است;
ب: وظيفه پدران در نگهدارى و حفظ خانواده و صيانت از آن در مقابل انحراف;
ج: وظيفه والدين نسبت به نوجوانان؟

 

جواب آیت الله العظمی روحانی: باسمه جلت اسمائه؛ نصيحت خود درباره امور مذكور را از طريق سخنان زير كه از حضرات معصومين(عليهم السلام) نقل شده بيان مى كنيم:

الف: امام سجاد(عليه السلام) فرموده است: «و امّا حقّ فرزندت به تو اين است كه بدانى او از تو به وجود آمده و در نيك و بد زندگى وابسته به تو است و همانا تو در سرپرستى وى، مسئول ادب و تربيت صحيح او هستى و تو مسئولى كه او را به سوى خداوند بزرگ راهنمايى نمايى و در اطاعت از پروردگارش ياريش كنى. رفتار تو در تربيت فرزندت بايد توأم با احساس مسئوليت باشد، رفتار كسى كه بداند در حُسن تربيت فرزنددارى اجر و ثواب و در سوء رفتارش مستحق كيفر و عقاب است» (1).

ب: خداوند مى فرمايد: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد، خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن مردم و سنگ هاست حفظ كنيد» (2)، و وقتى ابوبصير از امام صادق(عليه السلام) پرسيد: به چه شكل اين كار را انجام دهم؟ امام(عليه السلام) به او پاسخ داد: «آنها را امر به معروف و نهى از منكر مى كنى، اگر از تو پذيرفتند آنها را از آتش دوزخ حفظ كرده اى، و اگر نپذيرفتند وظيفه خود را انجام داده اى» (3).

ج: اميرالمؤمنين(عليه السلام) به پسرش فرمود: «اى فرزند! اگر چه من به اندازه پيشينيان عمر نكرده ام، ولى در كارهاشان نگريسته ام و در سرگذشت شان انديشيده ام و در آثارشان سير كرده ام، تا آنجا كه، گويى خود يكى از آنان شده ام. و به پايمردى آن چه از آنان به من رسيده چنان است كه پندارى از آغاز تا انجام با آنان زيسته ام و دريافته ام كه در كارها آن چه صافى و عارى از شائبه است كدام است و آنچه كدر و شائبه آميز است، كدام. چه كارى سودمند است و چه كارى زيان آور.

پس براى تو از هر عمل، پاكيزه تر آن را برگزيدم و جميل و پسنديده اش را اختيار كردم و آنچه را كه مجهول و سبب سرگردانى تو شود، به يك سو نهادم. و چونان پدرى شفيق كه در كار فرزند خود مى نگرد، در كار تو نگريستم و براى تو از ادب چيزها اندوختم كه بياموزى و به كار بندى. و تو هنوز در روزهاى آغازين جوانى هستى و در عنفوان آن. هنوز نيتى پاك دارى و نفسى دور از آلودگى. مصمم شدم كه نخست كتاب خدا را به تو بياموزم و از تأويل آن آگاهت سازم و بيش از پيش به آيين اسلامت آشنا گردانم تا احكام حلال و حرام آن را فراگيرى و از اين امور به ديگر چيزها نپرداختم» (4).

------------------------------------------------------------------------------------------

1- وَأَمّا حَقُّ وَلَدِكَ: فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مِنْكَ، وَمُضافٌ إِلَيْكَ فى عاجِلِ الدُّنْيا بِخَيْرِهِ وَشَرِّهِ، وَأَنَّكَ مَسْؤُولٌ عَمّا وُلَّيْتَهُ مِنْ حُسْنِ الاَْدَبِ، وَالدَّلالَةِ عَلى رَبِّهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَالْمَعُونَةِ عَلى طاعَتِهِ، فَاعْمَلْ فى أَمْرِهِ عَمَلَ مَنْ يَعْلَمُ أَنَّهُ مُثابٌ عَلَى الاِْحْسانِ إِلَيْهِ، مُعاقَبٌ عَلَى الاِْساءَةِ إِلَيْه; بحار الانوار، ج 71، ص6، روايت 1.

2- تحريم، آيه 6.

3- من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 243.

4- أَيْ بُنَيَّ، إِنِّي وَإِنْ لَمْ أَكُنْ عُمِّرْتُ عُمُرَ مَنْ كانَ قَبْلي، فَقَدْ نَظَرْتُ في أَعْمالِهِمْ، وَفَكَّرْتُ في أَخْبارِهِمْ، وَسِرْتُ في آثارِهِمْ; حَتَّى عُدْتُ كَأَحَدِهِمْ; بَلْ كَأَنِّى بِمَا انْتَهَى إِلَيَّ مِنْ أُمُورِهِمْ قَدْ عُمِّرْتُ مَعَ أَوَّلِهِمْ إِلَى آخِرِهِمْ، فَعَرَفْتُ صَفْوَ ذلِكَ مِنْ كَدَرِهِ، وَنَفْعَهُ مِنْ ضَرَرِهِ، فاسْتَخْلَصْتُ لَكَ مِنْ كُلِّ أَمْر نَخِيلَهُ، وَتَوَخَّيْتُ لَكَ جَمِيلَهُ، وَصَرَفْتُ عَنْكَ مَجْهُولَهُ، وَرَأَيْتُ حَيْثُ عَنانى مِنْ أَمْرِكَ ما يَعْنى الْوالِدَ الشَّفِيقَ، وَأَجْمَعْتُ عَلَيْهِ مِنْ أَدَبِكَ أَنْ يَكُونَ ذلِكَ وَأَنْتَ مُقْبِلُ الْعُمُرِ وَمُقْتَبَلُ الدَّهْرِ، ذُو نِيَّة سَلِيمَة، وَنَفْس صافِيَة، وَأَنْ أَبْتَدِئَكَ بِتَعْلِيمِ كِتابِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ وَ تَأْوِيلِهِ، وَشَرائِعِ الاِْسْلاَمِ وَأَحْكَامِهِ، وَحَلاَلِهِ وَحَرامِهِ، لاَ أُجَاوِزُ ذلِكَ بَكَ إِلَى غَيْرِه; نهج البلاغه، نامه 31.