پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
آیا خداوند متعال پیش از آفریده شدن اشیاء به آن‌ها آگاه است؟
استفتاء:

آیا خداوند متعال پیش از آفریده شدن اشیاء به آن‌ها آگاه است؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه; در روایت صحیحی که محمد بن مسلم از امام باقر (ع) نقل می کند، آمده:
«خداوند متعال بود در حالی که هیچ چیز دیگری نبود. او همواره به هر آن چه خواهد بود آگاهی داشت چرا که آگاهی او به هر چیز پیش از آفریده شدنش همچون پس از آفریده شدنش می باشد». 1
البته واقعیت (و چگونگی) این آگاهی برای ما مجهول است برای این که از نوع آگاهی اکتسابی (علم حصولی) نبوده و نمی توان آن را در مورد واجب الوجود (خدا) تصور کرد؛ همچنان که از نوع علم حضوری هم نیست زیرا حضور، نسبت به وجود اشیاء، فرع محسوب می شود و حال آنکه فرض ما بر این است که اشیاء هنوز به وجود نیامده اند.
نتیجه این که خداوند متعال ـ بر اساس برهان و دلیل ـ پیش از آفرینش اشیاء، از احوال آینده آنها ذاتاً آگاه است ولی واقعیت (و حقیقت) این آگاهی از حد تصور و درک ما فراتر است.

---------------------------------------------------------------------

1. «كانَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ وَلاَ‌شَيْءَ غَيْرَهُ‌، وَلَمْ يَزَلْ عالِماً بِما يَكونُ‌، فَعِلْمُهُ بِهِ قَبْلَ كَوْنِهِ كَعِلْمِهِ بِهِ بَعْدَ كَوْنِهِ » اصول کافی جلد 1- 107.