پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
منظور امام علی از جمله «عاقل ترین مردم عقل مردم را به عقلش می افزاید».
استفتاء:

امام علی (ع) می فرماید : « عاقل ترین مردم کسی است که عقلهای مردم را به عقل خود بیفزاید »1 ، معنای سخن ایشان چیست؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه; عقل، معانی گوناگونی دارد از جمله :
1 ـ قدرت ادراک خیر و شرّ و تشخیص آنها از یکدیگر که براساس این معنا عقل، عامل تکلیف، پاداش و مجازات به شمار می آید.
2 ـ مَلَکه حالتی درونی که انسان را به سمت خوبی‌ها و منافع و دوری از بدیها و زیانها فرا می خواند.
چهار معنای دیگر یا حتی بیشتر در مورد عقل، وجود دارد امّا اکثر روایات مربوط به عقل و جهل، یکی از دو معنای مذکور و غالباً معنای دوم را به ذهن، القا می کند؛ از مجموع روایات وارده درباره مسائل مربوط به عقل، چنین بر می آید که : عاقل ترین مردم، پیامبر (ص) است و عقل، نور ایشان به شمار می آید به گونه ای که انوار ائمه (ع) از این نور، سرچشمه گرفته و همه علوم و حقایق معرفت به واسطه آنان در اختیار سایر مخلوقات و حتی ملائکه و انبیا قرار می گیرد؛ با دقت در این توضیحات، معنای روایت مورد پرسش شما مشخص می شود.

-----------------------------------------------------------------
1. «‌أعقلُ الناس مَن جمع عقول الناس إلى عقله‌»‌