پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
چرا در آیه 257 بقره كلمه «الطاغوت» مفرد آمده ولى «أَوْلِيَاؤُهُمُ » جمع آمده است؟
استفتاء:

خداوند متعال مى ‌فرمايد: «اللهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ» (1). پرسش اينجاست كه چرا كلمه «الطاغوت» در آيه به صورت مفرد آمده ولى كلمه «أَوْلِيَاؤُهُمُ » و كلمه پس از آن «يُخْرِجُونَهُم» به صورت جمع آمده است؟ آيا اين بدين دليل است كه از لحاظ دستورى در زبان و ادبيات عرب، امكان جمع بستن كلمه طاغوت به صورت (طواغيت) ممكن نیست؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه؛ در اين آيه كريمه دو مورد براى اين پرسش وجود دارد، اول اينكه چگونه است كه نور به صورت مفرد آمده در حالى كه ظلمات به شكل جمع آمده است: «يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ» و مورد دوم همان است كه شما مطرح كرده ‌ايد.

در مورد نخست بايد گفت كه اين آيه به يكى بودن حق و عدم وجود اختلاف در باب آن اشاره مى ‌كند در حالى كه باطل پراكنده است و وحدتى در آن نیست، براى همين است كه خداوند متعال مى‌ فرمايد: «وَ أَنَّ هذَا صِرَاطِى مُسْتَقِيماً فَاتَّبعُوهُ وَلاَ تَتَّبعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بكُمْ» (2).

اما در مورد دوم: منظور، طاغوت مفهومى است يعنى مفهوم طاغوت مورد نظر است و قرآن كريم در اين آيه مباركه از جمع بستن طاغوت امتناع نموده است تا مفهوم طاغوت، تمامى انواع و افراد و مصاديق آن را شامل شود.

---------------------------------------------------------------

1. «خدا يار اهل ايمان است که آنان را از تاريکی های جهل بيرون آرد و به عالم نور برد، و آنان که راه کفر گزيدند يار ايشان شياطين و ديوهايند که آن ها را از عالم نور به تاريکی ‌های گمراهی در افکنند»؛ بقره (2): 257.
2. «و اين است راه راست من، از آن پيروی کنيد و از راه‌ های ديگر که موجب تفرقه شما از راه اوست متابعت نکنيد»؛ انعام (6): 153.