پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
منظور از هفت در آیه «وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ» چیست؟
استفتاء:

خداوند متعال در قرآن کریم در سوره حجر می ‌فرماید: «وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ» (1). آیا در اینجا سوره حمد خارج از قرآن است یا قرآن شامل این سوره مبارکه هم می ‌شود؟

جواب:

باسمه جلّت اسمائه؛ طبق آنچه از روایات بر می ‌آید منظور از هفت، همان سوره حمد است و (من) تبعیضیه است. منظور از مثانی طبق آیه شریفه: «كِتَابًا مُتَشَابهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ» (2)، قرآن است. بنابراین آیات سوره حمد جزء قرآن است و اینکه خداوند فرموده است «هفت آیت از قرآن و قرآن با عظمت» به معنای بزرگ داشتن سوره فاتحه و قرآن است. گاهی به فاتحه، قرآن عظیم نیز گفته شده است در حالی که این سوره بخشی از قرآن است. تدبر کنید که امر لطیفی است.

---------------------------------------------------------------------

1. «(ای محمد) همانا هفت آيت با ثنا (و دعا که قسمت بين خدا و عبد شده و در هر نماز دو بار خوانده می ‌شود، يعنی سوره حمد) و اين قرآن با عظمت را بر تو فرستاديم»؛ حجر (15): 87.

2. «کتابی که آياتش همه (در کمال فصاحت و اعجاز) با هم مشابه است و در آن ثنای خدا (و خاصان خدا) مکرر می ‌شود، که از تلاوت (آيات قهر) آن خدا ترسان را لرزه بر اندام افتد»؛ زمر (39): 23.