پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
استدلال به آیه ولایت
استفتاء:

یکی از علمای اهل سنت بر شیعه امامیه در خصوص آیه ولایت که خداوند می‌ فرماید: «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا...» (1)، و در خصوص سخن شیعه که (انما) را در این آیه از ادات حصر می ‌دانند و ولایت را در کسانی که ایمان آوردند (منظور علی بن ابیطالب است که این آیه مبارکه در حق او نازل شده است) اشکال می ‌کنند. این عالم سنی می‌ گوید: اگر فرض کنیم که (انما) برای حصر باشد، خلافت ابوبکر و عمر عثمان باطل می‌ شود، اما به این ترتیب خلافت حسن و حسین و علی بن حسین و محمدباقر و جعفر و غیرهم (علیهم السلام) را هم باطل می‌ کند. جواب حضرت‌ عالی چیست؟

جواب:

باسمه جلّت اسمائه؛ اینکه این آیه با افاده ‌ای که بر حصر دارد، خلافت ابوبکر و عمر و عثمان را باطل می ‌کند از مسلمات خاصه است. آنان در زمان حیات امیرالمومنین (علیه السلام) زندگی می‌ کردند، بنابراین با قبول حصر و اینکه آنان در زمان حضرت امیر (علیه السلام) بودند خلافتشان باطل می ‌شود. اما اشکال به اینکه حصر موجب ابطال ولایت ائمه (علیهم السلام) می ‌شود مردود است به شرح ذیل:

الف) ولایت آنان طولی است نه عرضی؛ به این معنا که ولایت امام حسن (علیه السلام) بعد از ولایت امیر المومنین (علیه السلام) است، و ولایت امام حسین (علیه السلام) بعد از امام حسن (علیه السلام) و به همین ترتیب. بنابراین ولایت هیج کدام با ولیّ اول تعارض ندارد بلکه امتداد ولایت او است.

ب) بعد از قبول اینکه ولایت امیرالمومنین (علیه السلام) ولایت شرعی منحصره است، مشروعیت ولایت ائمه بعد از او به نص ولیّ شرعی اول خواهد بود و از سابق به لاحق می ‌رسد.

ج) استدلال بر مشروعیت ولایت منحصر یا مستفاد ائمه (علیه السلام) فقط از این آیه به دست نمی ‌آید، بلکه ادله معتبری نزد شیعه وجود دارد و این مربوط به مبحث دیگری است.

----------------------------------------------------------
1. «ولیّ امر و ياور شما تنها خدا و رسول و مؤمنانی خواهند بود که...»؛ مائده (5): 55.