پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
چگونه می توان نظریه تطهیر را فقط بر یک عده از مردم منطبق دانست؟
استفتاء:
آیه شریفه می فرماید: «وَلَٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ» (1)؛ برخی مخالفین از این آیه در نقض استدلال به آیه تطهیر در باب عصمت ائمه (علیهم السلام) استفاده کرده و می گویند: تطهیر در این آیه برای همه مؤمنین آمده است و اگر تطهیر به معنای عصمت بود ـ آن طور که شیعه درباره آیه تطهیر می گوید ـ می بایست قائل به عصمت همه مؤمنین باشد، زیرا نص آیه کریمه این است که خداوند تطهیر ایشان را اراده کرده است. ولی هیچ یک از اهل سنت و شیعه قائل به این حرف نشده اند. چگونه نظریه تطهیر را فقط بر یک عده از مردم منطبق می دانید؟
جواب:
باسمه جلت اسمائه؛ اولاً: آیه ای که در سؤال ذکر شده است، ناظر به خصوصِ تطهیر تشریعی از حدث به واسطه وضو و تیمم است، و این مطلب بر هر کسی که به صدر آیه نگاه کند روشن خواهد بود، که می فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَىٰ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ ۚ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» (2). وقتی آیه کریمه ـ چنانچه توضیح داده شد ـ مختص به تطهیر از حدث به واسطه تشریع وضو و تیمم است، چگونه می توانیم از آن عصمت از مطلق گناهان و معاصی و آلودگی را استفاده کنیم؟!
ثانیاً: آیه کریمه: «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» (3)؛ مشتمل بر کلمه (انما) است و (انما) ادات حصر است. بنابراین دلالت می کند که اراده تطهیر و بردن (رجس) در اهل بیت (علیهمالسلام) محصور است، و این به معنای آن است که تطهیر و بردن آلودگی مخصوص به ایشان است.
منظور از اهل بیت (علیهمالسلام) زنان پیامبر نیستند، زیرا نفرموده است: (عنکن)، بلکه ـ چنانکه روایات فراوانی از طرق شیعه و سنی وارد شده ـ منظور از اهل بیت، علی (علیهالسلام) و فاطمه (علیهاالسلام) و حسنین (علیهماالسلام) به طور خاص است. تعدادی از محققان گفته اند: فزون بر روایاتی که از طرق شیعه روایت شده است، بیش از هفتاد حدیث از اهل سنت به طرق فراوان ـ نزدیک به چهل طریق ـ از ام سلمه، عایشه، ابوسعید خدری، وائله اسفع، ابی الحمراء، ابن عباس، ثوبان مولی پیامبر (ص)، عبدالله بن جعفر و علی (علیهالسلام) و حسن بن علی (علیهماالسلام) روایت شده است، و شیعه آنها را از امام علی (علیهالسلام)، امام سجاد (علیهالسلام)، امام باقر (علیهالسلام)، امام صادق (علیهالسلام)، امام رضا (علیهالسلام)، ام سلمه و دیگران از سی و اندی طریق روایت کرده است؛ و در همه آنها آمده است که این آیه درباره این پنج تن طیبه وارد شده است.
------------------------------------------------------------------
1. «و ليکن می خواهد تا شما را پاکيزه گرداند و نعمت خود را بر شما تمام کند»؛ مائده (5): 6.
2. «ای اهل ايمان، چون خواهيد برای نماز برخيزيد صورت و دست ها را تا مرفق (آرنج) بشوييد و سر و پاها را تا برآمدگی پا مسح کنيد، و اگر جُنُب هستيد پاکيزه شويد (غسل کنيد) و اگر بيمار يا مسافريد يا يکی از شما را قضاء حاجتی دست داده و يا با زنان مباشرت کرده ايد و آب نيابيد در اين صورت به خاک پاک و پاکيزه ای روی آريد و به آن خاک صورت و دست ها را مسح کنيد (تيمّم کنيد). خدا نمی خواهد هيچ گونه سختی برای شما قرار دهد، و ليکن می خواهد تا شما را پاکيزه گرداند و نعمت خود را بر شما تمام کند، باشد که شکر او به جای آريد»؛ مائده (5): 6.
3. «خدا چنين می خواهد که هر رجس و آلايشی را از شما خانواده (نبوت) ببرد و شما را از هر عيب پاک و منزه گرداند»؛ احزاب (33): 33.