پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی روحانی«قدس سره»
اشتباه حلاج در موضوع وحدت وجود چه بود؟
استفتاء:

متاسفانه امروزه درباره تصوف زياد تبليغ مى شود و از افرادى مثل حلاج به عنوان شهيد عشق ياد مى شود؛ اشتباه وى در موضوع وحدت وجود چه بود؟

جواب:

باسمه جلت اسمائه؛ قائلين به وحدت چهار طائفه مى باشند : دسته اى كه مسلماً عقيده شان فاسد است و التزام به آن، كفر صريح و زندقه ظاهر است، اينها معتقدند به وحدت وجود و موجود حقيقت و اينكه در واقع «لاحقيقة الا موجود واحد» ولكن آن تطورات متكثره و اعتبارات مختلفه دارد، او در خالق خالق است و در مخلوق مخلوق و از اين معنى تعبير مى كنند به توحيد خاص الخاص و صدرالمتألهين اين مطلب را به بعضى جهله متصوفه نسبت داده. حلاج ملتزم به اين مطلب بوده است و لذا در روايات از طرف امام زمان ارواحنا فداه لعن بر چنين قائلين شده است و عالمى بزرگ مانند شيخ مفيد در رد حلاج و تابعين او كتاب نوشته است. براى تفصيل بيشتر به كتب مربوطه مراجعه شود.