زکات فطره
مسأله 1987 ـ كسى كه موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل است و فقیر نیست و بنا بر احتیاط ولو هشیار نباشد باید براى خودش و كسانى كه نان خور او هستند، هر نفرى یك صاع كه تقریبا سه كیلو است گندم یا جو یا خرما یا كشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یكى از اینها را هم بدهد كافى است.
مسأله 1988 ـ كسى كه مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و كسبى هم ندارد كه مخارج سال او و عیالاتش را بگذراند، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست.
مسأله 1989 ـ انسان باید فطره كسانى را كه در غروب شب عید فطر نان خور او حساب مى شوند بدهد، كوچك باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا كافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.
مسأله 1990 ـ اگر كسى را كه نان خور او است و در شهر دیگر است وكیل كند كه از مال او فطره خود را بدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد كه فطره را مى دهد، لازم نیست خودش فطره او را بدهد.
مسأله 1991 ـ فطره مهمانى كه پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحبخانه وارد شده و نان خور او حساب مى شود، بر او واجب است.
مسأله 1992 ـ فطره مهمانى كه پیش از غروب شب عید فطر بدون رضایت صاحبخانه وارد مى شود و مدتى نزد او مى ماند، بنا بر احتیاط، واجب است و همچنین است فطره كسى كه انسان را مجبور كرده اند كه خرجى او را بدهد.
مسأله 1993 ـ فطره مهمانى كه بعد از غروب شب عید فطر وارد مى شود، بر صاحبخانه واجب نیست اگر چه پیش از غروب او را دعوت كرده باشد و در خانه او هم افطار كند.
مسأله 1994 ـ اگر كسى موقع غروب شب عید فطر دیوانه باشد زکات فطره بر او واجب نیست و اگر بیهوش باشد بنا بر احتیاط واجب باید فطره بدهد.
مسأله 1995 ـ اگر پیش از غروب بچه بالغ شود یا دیوانه عاقل گردد یا فقیر غنى شود، در صورتى كه شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد باید زکات فطره را بدهد.
مسأله 1996 ـ كسى كه موقع غروب شب عید فطر زکات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرط هاى واجب شدن فطره در او پیدا شود مستحب است زکات فطره را بدهد.
مسأله 1997 ـ كافرى كه بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، فطره بر او واجب نیست ولى مسلمانى كه شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه، شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
مسأله 1998 ـ كسى كه فقط به اندازه یك صاع كه تقریبا سه كیلو است گندم و مانند آن دارد، مستحب است زکات فطره را بدهد و چنانچه عیالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را هم بدهد مى‌تواند به قصد فطره، آن یك صاع را به یكى از عیالاتش بدهد و او هم به همین قصد به دیگرى بدهد و همچنین تا به نفر آخر برسد و بهتر است نفر آخر چیزى را كه مى گیرد به كسى بدهد كه از خودشان نباشد و اگر یكى از آنها صغیر باشد، ولىّ او بجاى او مى گیرد.
مسأله 1999 ـ اگر بعد از غروب شب عید فطر بچه دار شود یا كسى نان خور او حساب شود، واجب نیست فطره او را بدهد اگر چه مستحب است فطره كسانى را كه بعد از غروب تا پیش از ظهر روز عید نان خور او حساب مى شوند بدهد.
مسأله 2000 ـ اگر انسان نان خور كسى باشد و پیش از غروب نان خور كس دیگر شود، فطره او بر كسى كه نان خور او شده واجب است مثلاً اگر دختر پیش از غروب به خانه شوهر رود، شوهرش باید فطره او را بدهد.
مسأله 2001 ـ كسى كه دیگرى باید فطره او را بدهد، واجب نیست فطره خود را بدهد.
مسأله 2002 ـ اگر فطره انسان بر كسى واجب باشد و او فطره را ندهد بر خود انسان واجب نمى شود.
مسأله 2003 ـ اگر كسى كه فطره او بر دیگرى واجب است خودش فطره را بدهد از كسى كه فطره بر او واجب شده ساقط نمى شود.
مسأله 2004 ـ زنى كه شوهرش مخارج او را نمى دهد، چنانچه نان خور كس دیگر باشد، فطره اش بر آن كس واجب است و اگر نان خور كس دیگر نیست در صورتى كه فقیر نباشد، باید فطره خود را بدهد.
مسأله 2005 ـ فطره طفلى كه از مادر یا دایه شیر مى خورد، بر كسى است كه مخارج مادر یا دایه را مى دهد، ولى اگر مادر یا دایه مخارج خود را از مال طفل برمى دارد فطره طفل بر كسى واجب نیست.
مسأله 2006 ـ انسان اگرچه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
مسأله 2007 ـ اگر انسان كسى را اجیر نماید و شرط كند كه مخارج او را بدهد بنا بر احتیاط واجب باید فطره او را هم بدهد و چنانچه شرط كند كه مقدار مخارج او را بدهد، مثلاً پولى براى مخارجش بدهد، واجب نیست فطره او را بدهد.
مسأله 2008 ـ اگر كسى بعد از غروب شب عید فطر بمیرد باید فطرۀ او و عیالاتش را از مال او بدهند و اگر پیش از غروب بمیرد، واجب نیست فطره او و عیالاتش را از مال او بدهند.
منبع: رساله توضیح المسائل معظم له، صفحات 342 - 339.