عصمت انبیا

باسمه جلّت اسمائه؛ الف) عصمتی که برای همه انبیا ثابت است بر سه نوع است:

اول: عصمت از خطا در دریافت وحی؛ دوم: عصمت از خطا در تبلیغ؛ سوم: عصمت از معصیت. عصمت انبیا از طریق آیات کریمه قرآن ثابت می ‌شود؛ و می‌ توانی این سه قسم را مبتنی بر یک قوه بازدارنده بدانی.

ب) سید مرتضی دو وجه درباره سخن حضرت موسی (علیه السلام) که فرمود: «این از عمل شیطان است» متذکر می ‌شود:

وجه اول: منظور او این است که عمل مقتول از عمل شیطان است؛ و به این طریق می‌ خواهد نشان دهد که او مخالف خداوند تعالی، و سزاوار قتل است. سپس شیطان را دشمن بنی آدم می ‌خواند و اینکه او گمراه کننده آشکار است. به عبارت دیگر، قتل به جهت رها کردن مؤمن از دست کسی صورت گرفته است که خواهان ظلم و ستم بر او بوده است و به نفسه هدف نبوده است، و هر چه بر این وجه واقع شده نیکو و غیر قبیح است؛ چه قاتل از خودش دفاع کرده باشد چه از غیر خودش.

وجه دوم: اینکه موسی فرمود: «رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي»، سید آن را از جهت انقطاع و رجوع به سوی خدای متعال و اعتراف به تقصیر خود از ادای حقوق نعمت‌ های خدا، یا از حیث اینکه خودش را از ثوات مستحق به فعل ندبه محروم کرده است بیان می ‌کند.

قبول استغفار و توبه غفران نامیده می ‌شود. بنابراین معنای (اغفر لی) شبیه سخن آدم (ع) است که به خداوند عرضه داشت: «رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ» (2).

----------------------------------------------------------
1. «موسی مشتی سخت بر آن دشمن زد، قضا را بدان ضربت او را کشت. موسی گفت: اين کار از فريب و وسوسه شيطان بود (تا اين کافر ظالم را با مؤمنی به قتال برانگيخت و عاقبت به هلاکت رسيد) که دشمنی شديد شيطان و گمراه ساختن آدميان به سختی آشکار است. (آن‌گاه موسی) گفت: ای خدا، من بر خويش ستم کردم (که به اين عمل خود را به فتنه فرعونيان انداختم) تو از من در گذر، خدا هم از او در گذشت که اوست بسيار آمرزنده و مهربان»؛ قصص (28): 15 و 16.
2. «خدايا، ما بر خويش ستم کرديم و اگر تو ما را نبخشی و به ما رحمت و رأفت نفرمايی سخت از زيانکاران خواهيم بود. »؛ اعراف (7): 23.